علی‌قلی خان ترکمان اصفهانیعلیقلی خان ترکمان اصفهانی، از حکماء و دانشمندان قرن یازدهم هجری در اصفهان بوده است. ۱ - معرفی اجمالیعلیقلی خان بن قرچقای خان ترکمان، از حکماء و دانشمندان قرن یازدهم هجری در اصفهان بوده است. ۲ - تولد و تحصیلوی در سال ۱۰۲۰ق متولّد گردیده و از شاگردان آقا حسین خوانساری و شمس‌الدّین حکیم جیلانی است. او در مدرسه شیخ لطف‌اللّه اصفهان ساکن بوده است. [۱]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۸۲۶.
[۲]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الرّوضة النّضرة، ص۴۱۰.
۳ - کتابدار کتابخانه سلطنتیاو در سال ۱۰۴۹ق با فرمان شاه صفی کتابدار کتابخانه سلطنتی در اصفهان شده است. [۴]
خواجگی، محمدمعصوم، خلاصة السّیر، ص۲۸۶.
۴ - آثار و تالیفاتاغلب کتاب‌های او درباره حکمت و عرفان است. این کتاب‌ها از تالیفات اوست: ۱. «احوال نفوس انسان» به فارسی، که در سال ۱۲۳۱ق کتابت شده و به شماره ۹۲۳۳ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران موجود است؛ [۵]
طباطبایی بهبهانی، سیدمحمد، فهرست مختصر مجلس، ص۳۵.
۲. «احیاء حکمت» به فارسی که نسخه‌ای از آن به شماره ۹۲۶۱ در کتابخانه آیت‌اللّه مرعشی در قم موجود است؛ [۶]
حسینی اشکوری، سیداحمد، فهرست مرعشی، ج۲۴، ص۵۴.
۳. «الایمان الکامل»؛ ۴. «تمهیدات»؛ ۵. «تنقیحات»؛ ۶. «چهل حدیث»؛ ۷. «خزائن جواهر القرآن»، که در رمضان ۱۰۸۳ق تالیف کتاب را شروع کرده است؛ ۸. «زبور عارفین» به فارسی، که مؤلّف آن را مختصر کرده و به عربی بازگردانیده و «مزامیر العاشقین» نام نهاده است؛ ۹. «سبعه سماویّه» به فارسی؛ ۱۰. «شرح اثولوجیا»؛ ۱۱. «شوق نامه عباسی» در شرح مثنوی؛ ۱۲. رساله در «علم»؛ ۱۳. «فرقان الرایین و بنیان الحکمتین» که نسخه‌ای از آن نزد سیّد محمّدناصر حسینی در تهران موجود بوده است؛ ۱۴. «کمال محمّدی»؛ ۱۵. «المثل المفارقه»؛ ۱۶. «مرآه الاخوان فی اللّه» در ۴ فصل و یک خاتمه که در سه‌شنبه ۱۶ شوال ۱۰۹۵ق تالیف شده است؛ [۱۰]
منزوی، احمد، فهرستواره کتاب‌های فارسی، ج۶، ص۶۰۲.
۱۷. «مرآه جنّت و نار» که رضاقلی بن آقابابا در سال ۱۲۶۴ق آن را کتابت کرده و در کتابخانه آیت‌اللّه گلپایگانی در قم موجود است؛ ۱۸. «مرآه الوجود و الماهیه» موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران؛ ۱۹. «منطق» که احتمالاً بخشی از کتاب «احیاء حکمت» است. نسخه‌ای از آن به شماره ۱۱۲۰ در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس موجود است؛ [۱۲]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ص۵۶۱.
۲۰. «مزامیر العاشقین» که برگزیده‌ای از «زبور العارفین» است و آن را در یک مقدمه و ۳ باب تنظیم کرده است. نسخه‌ای از آن نزد سیّدمحمّدمهدی صدر موجود بوده است؛ ۲۱. «نزهه الزّاهدین و تحفه العابدین»؛ ۲۲. «زبور العارفین و براق العاشقین» به عربی، در یک مقدمه و چهار زبور و یک خاتمه، که ملاّ یارعلی در سال ۱۲۴۷ق کتابت کرده و به شماره ۷۵۷ در کتابخانه مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی قم موجود است. [۱۴]
صدرایی، علی و دیگران، فهرست مرکز مطالعات تحقیقات اسلامی، ج۲، ص۳۶.
۵ - پانویس
۶ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۶۷۴. رده‌های این صفحه : حکمای اصفهان سده یازدهم (قمری) | دانشمندان اصفهان قرن 11 (قمری) | شاگردان آقا حسین خوانساری | نویسندگان اصفهان سده یازدهم(قمری)
|